Bệnh adenoma gan, nguyên nhân và cách điều trị
Adenoma gan là một khối u lành tính phát triển trong gan, được hình thành từ các tế bào biểu mô tuyến. Đây là một bệnh lý phổ biến, chiếm khoảng 2-5% dân số. Tuy là u lành tính, adenoma gan vẫn có nguy cơ tiến triển thành ung thư nếu không được điều trị. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về bệnh adenoma gan, nguyên nhân và cách điều trị
Adenoma gan là gì?
Adenoma gan là một khối u lành tính phát triển từ các tế bào tuyến của gan. Khối u này được bao bọc bởi một lớp màng, không xâm lấn vào các mô xung quanh.
Có ba loại adenoma gan chính gồm:
Adenoma tuyến: chiếm khoảng 80% các trường hợp adenoma gan
Adenoma tuyến - noãn sào: khoảng 15%
Adenoma noãn sào: khoảng 5%
Trong đó, adenoma tuyến là loại phổ biến nhất, có kích thước dao động từ vài mm đến 30cm.
Adenoma gan thường được phát hiện tình cờ qua các xét nghiệm, siêu âm, chụp CT hoặc MRI kiểm tra các bệnh lý khác. Khoảng 20% bệnh nhân adenoma gan có thể có triệu chứng, điển hình là đau hạ sườn phải và sờ thấy khối u.
Nguyên nhân gây adenoma gan
Nguyên nhân chính xác gây ra adenoma gan vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, một số yếu tố sau đây có liên quan đến sự hình thành adenoma gan:
Sử dụng thuốc tránh thai nội tiết tố: các nghiên cứu chỉ ra phụ nữ dùng thuốc tránh thai có nguy cơ mắc adenoma cao gấp 2-4 lần so với những người không dùng.
Rối loạn chuyển hóa: tình trạng tích tụ quá mức glycogen trong gan có thể dẫn tới tăng nguy cơ adenoma.
Tiền căn gia đình: những người có người thân bậc 1 (cha mẹ, anh chị em ruột) mắc bệnh cũng dễ mắc adenoma hơn.
Đái tháo đường
Lạm dụng rượu bia
Béo phì
Do đó, kiểm soát các yếu tố nguy cơ trên sẽ giúp phòng ngừa adenoma gan hiệu quả.
Các triệu chứng của adenoma gan
Phần lớn bệnh nhân (80%) không có triệu chứng lâm sàng khi mắc adenoma gan. Chỉ khi adenoma phát triển lớn hoặc bị biến chứng chảy máu, vỡ, hoặc ác tính hóa thì mới có triệu chứng.
Một số triệu chứng phổ biến của bệnh gồm:
Đau tức hạ sườn phải: do khối u chèn ép hoặc kích thích màng cứng gan
Sờ thấy khối u ở vùng hạ sườn phải: khi khối u phát triển lớn
Đầy hơi, chướng bụng: do ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa
Buồn nôn, nôn
Vàng da, vàng mắt: do tắc nghẽn ống mật
Sốt, rét run: khi bị biến chứng viêm, hoại tử, vỡ u
Giảm cân, mệt mỏi: do ảnh hưởng chung đến sức khỏe
Nếu có bất kỳ triệu chứng bất thường nào ở vùng gan, bạn cần đến gặp bác sĩ để thăm khám và làm các xét nghiệm chẩn đoán.
Chẩn đoán adenoma gan như thế nào?
Các xét nghiệm và thăm khám sau đây thường được sử dụng để chẩn đoán adenoma gan:
Thăm khám lâm sàng: bác sĩ sẽ hỏi kỹ tiền sử bệnh và khám vùng gan để tìm dấu hiệu bất thường.
Xét nghiệm máu: xét nghiệm chức năng gan, enzyme gan, đường huyết để loại trừ các bệnh gan khác.
Siêu âm (ultrasound) gan: phát hiện tổn thương, xác định vị trí, kích thước của khối u.
Chụp CT scan vùng bụng: xác định chính xác vị trí, kích cỡ adenoma.
Chụp MRI gan: định hình rõ adenoma, có thể phân biệt với các khối u ác tính.
Sinh thiết (lấy mẫu mô): xác định chính xác tính chất lành, ác tính của khối u.
Thông qua các kết quả trên, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán xác định adenoma gan và có phương án điều trị phù hợp.
Điều trị adenoma gan như thế nào?
Cách điều trị adenoma gan sẽ dựa trên kích cỡ khối u, triệu chứng và tình trạng sức khỏe tổng quan của người bệnh, bao gồm:
Theo dõi sát: nếu adenoma nhỏ (< 3cm), không triệu chứng, bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm, chụp CT định kỳ 3-6 tháng một lần để theo dõi.
Phẫu thuật cắt bỏ: đây là lựa chọn hàng đầu nếu adenoma > 3cm hoặc có triệu chứng. Ca phẫu thuật sẽ cắt bỏ hoàn toàn khối u cùng với phần gan xung quanh.
Phẫu thuật nội soi: sử dụng thiết bị nội soi hiện đại để cắt bỏ adenoma ít xâm lấn hơn.
Phá hủy nhiệt lạnh khối u: một số trường hợp có thể áp dụng biện pháp dùng dao lạnh, dao siêu âm, sóng vi ba hoặc nhiệt để phá hủy adenoma, tránh phẫu thuật cắt u.
Ghép gan: nếu adenoma quá to, lan rộng và không thể cắt bỏ triệt để, bệnh nhân có thể cần ghép gan để điều trị.
Sau khi được điều trị, người bệnh cần đi tái khám định kỳ, làm siêu âm, chụp CT để theo dõi và phát hiện sớm nếu bệnh tái phát.
Cách phòng tránh adenoma gan hiệu quả
Một số biện pháp phòng ngừa sau đây giúp giảm nguy cơ mắc bệnh:
Không lạm dụng rượu bia: rượu bia được xem là tác nhân gây ung thư gan, việc lạm dụng chúng sẽ tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về gan, trong đó có adenoma.
Kiểm soát cân nặng: luyện tập thể dục thể thao, ăn uống lành mạnh, tránh thừa cân béo phì để giảm nguy cơ mắc bệnh.
Không sử dụng thuốc tránh thai dài ngày: thay vào đó có thể lựa chọn các biện pháp tránh thai ít tác dụng phụ hơn như bao cao su, thuốc ngừa thai cấp tốc...
Điều trị bệnh nền: những người mắc tiểu đường, rối loạn chuyển hóa mạn tính cần tuân thủ điều trị để kiểm soát tình trạng bệnh.
Khám sức khỏe định kỳ: việc tầm soát phát hiện sớm adenoma sẽ giúp điều trị hiệu quả, tránh biến chứng nặng nề.
Trên đây là những thông tin chi tiết về bệnh adenoma gan, từ nguyên nhân, triệu chứng cho đến cách điều trị và phòng ngừa. Hy vọng những kiến thức hữu ích này sẽ giúp bạn chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của mình tốt hơn.