Phơi nhiễm viêm gan B - Nguy cơ, phòng ngừa và xử trí
Viêm gan B là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus viêm gan B (HBV) gây ra. HBV có khả năng lây lan rất cao qua đường máu và dịch cơ thể. Virus viêm gan B cũng có thể tồn tại bên ngoài cơ thể trong nhiều ngày.
Do đó, nguy cơ phơi nhiễm và lây nhiễm HBV trong cộng đồng, đặc biệt là với những người làm việc trong môi trường y tế tiềm ẩn nhiều rủi ro. Dưới đây là những thông tin cần biết về phơi nhiễm viêm gan B, cũng như cách phòng ngừa và xử trí khi bị phơi nhiễm.
Phơi nhiễm viêm gan B là gì?
- Phơi nhiễm viêm gan B đề cập đến tình trạng tiếp xúc với máu, dịch cơ thể hoặc các vật dụng bị ô nhiễm HBV.
- Khi đó, HBV có cơ hội xâm nhập vào cơ thể qua đường máu hoặc niêm mạc, dẫn tới nguy cơ nhiễm bệnh.
- Tuy nhiên, không phải mọi phơi nhiễm đều dẫn tới nhiễm HBV. Mức độ nhiễm phụ thuộc vào yếu tố cá nhân và mức độ phơi nhiễm.
Các cách thức phơi nhiễm viêm gan B
Có nhiều cách phơi nhiễm với HBV, phổ biến nhất bao gồm:
- Tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch cơ thể người bệnh qua vết thương hở, niêm mạc.
- Bị đâm, xiên với kim tiêm, vật sắc nhọn đã bị nhiễm HBV
- Tiếp xúc với dụng cụ y tế không được khử khuẩn
- Quan hệ tình dục không an toàn
- Từ mẹ sang con (trong quá trình sinh hoặc cho con bú)
- Dùng chung các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng, kim châm cứu...
Triệu chứng sau khi phơi nhiễm
- Sau phơi nhiễm, có thể mất đến 3 tháng hoặc lâu hơn mới có triệu chứng.
- Một số người không có triệu chứng rõ ràng nhưng vẫn bị nhiễm bệnh.
- Các triệu chứng thường gặp nhất gồm mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, nôn mửa, vàng da vàng mắt, đau bụng...
Xử trí ban đầu khi bị phơi nhiễm
Khi bị phơi nhiễm với máu, dịch cơ thể người nhiễm HBV, cần làm ngay những điều sau:
- Rửa sạch vết thương, vùng da tiếp xúc bằng xà phòng và nước
- Thông báo ngay cho cán bộ y tế để có biện pháp xử trí kịp thời
- Làm các xét nghiệm máu để phát hiện sự xâm nhập của HBV
- Tiến hành điều trị dự phòng bằng thuốc globulin miễn dịch và vắc xin viêm gan B nếu cần
Cách phòng tránh phơi nhiễm viêm gan B
Để hạn chế nguy cơ lây nhiễm, mọi người cần lưu ý:
- Không dùng chung các vật dụng cá nhân như bàn chải đánh răng, dao cạo râu...
- Không dùng chung bơm kim tiêm, bất kỳ dụng cụ y tế nào
- Vứt bỏ đúng nơi quy định các dụng cụ sắc nhọn đã qua sử dụng
- Sử dụng đúng cách phương tiện phòng hộ cá nhân khi tiếp xúc với máu, dịch cơ thể
- Tiêm phòng đầy đủ các mũi vaccine viêm gan B
Đối với nhân viên y tế, luôn tuân thủ nguyên tắc vô khuẩn, tiệt khuẩn khi làm các thủ thuật xâm nhập. Đặc biệt lưu ý “1 người - 1 kim tiêm - 1 bơm tiêm” để đảm bảo an toàn.
Điều trị dự phòng sau phơi nhiễm
Tùy vào tình trạng tiêm chủng, miễn dịch và thời gian phơi nhiễm mà có các biện pháp điều trị dự phòng khác nhau bằng thuốc globulin miễn dịch và tiêm vắc xin viêm gan B.
Thuốc globulin miễn dịch kháng viêm gan B (HBIG) có tác dụng trung hòa HBV, ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng. HBIG phải được tiêm càng sớm càng tốt sau phơi nhiễm để đạt hiệu quả cao nhất.
Tiêm vắc xin viêm gan B để kích thích miễn dịch tạo kháng thể chống lại HBV. Vắc xin cũng cần được tiêm sớm nhất có thể, đồng thời với HBIG nếu cần.
Như vậy, biện pháp điều trị sớm sau phơi nhiễm có thể giúp ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng, ngăn HBV xâm nhập và nhân lên trong cơ thể. Từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh và phát triển biến chứng nguy hiểm do viêm gan B gây ra.