Hướng dẫn đầy đủ về triệu chứng đau gan và cách cử lý kịp thời
Gan đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe con người, với hàng trăm chức năng thiết yếu như tiêu hóa, đào thải độc tố và dự trữ năng lượng. Tuy nhiên, cuộc sống hiện đại ngày càng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về gan như viêm gan, xơ gan hay thậm chí ung thư gan. Chính vì vậy, việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo từ cơ quan này là điều vô cùng quan trọng để người bệnh có thể phát hiện và điều trị kịp thời, tránh những hậu quả nghiêm trọng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ hơn về triệu chứng đau gan và cách xử lý phù hợp, nhằm bảo vệ tối đa sức khỏe của bạn và gia đình.
Thực trạng đáng báo động về các bệnh lý về gan
Gan là cơ quan lớn nhất, với trọng lượng khoảng 1,2 - 1,5kg và đóng vai trò không thể thiếu trong việc điều tiết dịch mật, tiêu hóa thức ăn, đào thải chất độc và dự trữ glucose cho cơ thể. Tuy nhiên, cuộc sống hiện đại với nhiều tác động xấu từ môi trường, chế độ ăn uống không lành mạnh đã khiến tỷ lệ người mắc các bệnh lý về gan tăng dần, đặc biệt là viêm gan B, xơ gan và ung thư gan. Đáng chú ý, xu hướng mắc bệnh này đang có chiều hướng trẻ hóa.
Bên cạnh đó, một thực trạng đáng báo động là phần lớn người dân chưa có kiến thức cơ bản về các bệnh lý về gan cũng như không nhận biết được các triệu chứng ban đầu, dẫn đến chủ quan, bỏ lỡ thời điểm vàng để điều trị. Chính vì vậy, cần trang bị cho mọi người kiến thức cần thiết để phòng bệnh và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường từ cơ quan này.
Triệu chứng đau gan ở từng bệnh lý cụ thể
Mỗi bệnh lý liên quan đến gan sẽ có những triệu chứng đặc trưng khác nhau, trong đó triệu chứng đau gan là dấu hiệu thường gặp. Cụ thể:
Viêm gan B
- Là bệnh lý do virus viêm gan B (HBV) gây ra, tiến triển qua hai giai đoạn: viêm gan B cấp tính và viêm gan B mạn tính.
- Triệu chứng điển hình là đau hạ sườn phải, tuy nhiên cũng cần chẩn đoán phân biệt với các bệnh lý khác như áp xe gan, viêm gan C, ung thư gan.
- Một số triệu chứng khác: chán ăn, mệt mỏi, đau nhức xương khớp, nước tiểu màu vàng đậm, buồn nôn, nôn, đầy hơi, chướng bụng, rối loạn tiêu hóa, phân bất thường, vàng da, vàng mắt.
Ung thư gan
- Là bệnh lý nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao, do đó việc phát hiện sớm rất quan trọng.
- Giai đoạn đầu: rối loạn tiêu hóa (đầy bụng, khó tiêu, ăn ít, ăn không ngon miệng), đại tiện khó khăn, mệt mỏi, đau vùng hạ sườn phải.
- Giai đoạn sau: đau nhiều vùng gan, đầy tức bụng trên, cổ trướng, chán ăn, buồn nôn, nôn, sút cân, tiêu chảy, sốt, gan to, vàng da và mắt.
Viêm gan do rượu
- Xảy ra do tình trạng uống rượu nhiều gây tổn thương gan.
- Triệu chứng: chán ăn, đầy bụng khó tiêu, mệt mỏi, có thể sốt, buồn nôn và nôn.
Gan nhiễm mỡ
- Xảy ra do tích tụ quá nhiều mỡ trong gan, thường ở người thừa cân béo phì, ăn nhiều cholesterol hoặc mắc đái tháo đường.
- Triệu chứng không đặc hiệu, thường là mệt mỏi, đau vùng hạ sườn phải.
Hội chứng Fitz-Hugh-Curtis
- Biến chứng hiếm gặp của viêm nhiễm vùng tiểu khung, gây viêm bao gan, mô xung quanh gan và niêm mạc dạ dày.
- Tỷ lệ mắc cao hơn ở nữ giới.
- Triệu chứng: đau dữ dội vùng hạ sườn phải, cơn đau đột ngột và tăng lên khi hít thở sâu, cười, ho, thay đổi tư thế, có thể lan đến cánh tay phải, vai, kèm sốt, rét run, ra mồ hôi trộm, buồn nôn, nôn, đau đầu.
Áp xe gan, nang gan
- Áp xe gan: hình thành ổ mủ trong gan do nhiễm khuẩn hoặc ký sinh trùng, gây đầy tức bụng, sốt hoặc ớn lạnh.
- Nang gan: hình thành khối u lành tính chứa dịch trong gan, trường hợp quá lớn gây đầy tức vùng bụng trên, vỡ nang gây đau dữ dội bụng trên phải lan sang vai.
Đau gan do chấn thương
- Xảy ra sau các chấn thương, tai nạn, ngã, gây đau, căng tức vùng bụng phải và lan sang vai.
Xử lý khi bị đau gan
Khi xuất hiện triệu chứng đau gan, đầu tiên cần xác định nguyên nhân:
- Nếu đau xảy ra sau khi uống rượu bia nhiều, cơn đau thoáng qua và không có triệu chứng khác, cần theo dõi và thay đổi lối sống:
+ Uống đủ nước (1,5 - 2 lít/ngày)
+ Hạn chế ăn mỡ, đồ ăn chế biến sẵn, đồ có đường fructose
+ Ngồi thẳng lưng
+ Vận động 30 - 60 phút/ngày, kiểm soát cân nặng
+ Hạn chế rượu bia
- Nếu nghi ngờ đau liên quan đến bệnh lý về gan:
+ Không tự ý sử dụng thuốc vì nguy cơ gây tổn thương gan
+ Đến cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị sớm
+ Phát hiện và điều trị sớm giúp đem lại hiệu quả cao hơn
Phương pháp điều trị bệnh lý về gan
Hiện chưa có thuốc đặc trị virus viêm gan, nhưng có thể kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng bằng các biện pháp:
- Nghỉ ngơi tại nhà cho đến khi khỏi hẳn
- Uống nhiều nước và chất lỏng
- Ăn bữa ăn nhẹ nhàng, giàu protein và calo để gan hồi phục
- Tránh rượu bia và thuốc có hại cho gan trong quá trình điều trị
- Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ
Trong trường hợp bệnh nặng, cần phải nhập viện để được theo dõi và điều trị tích cực hơn.
Phòng ngừa bệnh lý về gan
Để phòng tránh các bệnh lý về gan, mọi người cần:
- Duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống khoa học
- Tăng cường thể dục thể thao, giữ cân nặng hợp lý
- Không lạm dụng rượu bia, thuốc lá và chất kích thích
- Thực hiện vệ sinh cá nhân, sử dụng riêng đồ dùng sinh hoạt
- Tiêm phòng vắc-xin ngừa viêm gan B, viêm gan A
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh lý
Với vai trò quan trọng đối với sức khỏe con người, gan là cơ quan cần được đặc biệt chăm sóc và bảo vệ. Nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường như đau gan cùng với triệu chứng kèm theo sẽ giúp phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý về gan, tránh những hậu quả nghiêm trọng. Để làm được điều này, mỗi người cần trang bị cho mình kiến thức cơ bản, duy trì lối sống lành mạnh và có chế độ kiểm tra sức khỏe định kỳ. Đồng thời cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ trong quá trình điều trị nhằm phục hồi nhanh chóng sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Chỉ với sự cẩn trọng và quan tâm đúng mức, chúng ta mới có thể bảo vệ lá gan khỏe mạnh, để cơ thể luôn khỏe mạnh và phát triển tốt nhất.