Tăng men gan khi uống thuốc lao: Nguyên nhân và cách xử lý
Bệnh lao là một trong những vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng hiện nay. Điều trị bệnh lao đòi hỏi phải tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ kháng sinh trong thời gian dài. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc kéo dài có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn, trong đó có tăng men gan. Tăng men gan là một tình trạng đáng lo ngại vì nó cho thấy gan đang bị tổn thương. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và cách xử lý khi uống thuốc lao bị tăng men gan.
Tổng quan về tăng men gan
Định nghĩa tăng men gan
- Tăng men gan xảy ra khi các enzym gan như ALT, AST, GGT, ALP được giải phóng và lưu thông vào máu với nồng độ cao hơn mức bình thường.
- Đây là dấu hiệu cho thấy gan đang bị viêm hoặc tổn thương.
Nguyên nhân gây tăng men gan
- Do bệnh lý như viêm gan virus, gan nhiễm mỡ, xơ gan, ung thư gan,…
- Do sử dụng một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh điều trị lao.
Tác dụng phụ gây tăng men gan của thuốc kháng lao
1. Các loại thuốc kháng lao có thể gây tăng men gan
- Isoniazid
- Rifampicin
- Pyrazinamide
- Ethionamide, prothionamide, PAS (thuốc hàng hai)
2. Cơ chế gây tăng men gan của thuốc kháng lao
- Gây độc cho gan, làm tổn thương tế bào gan
- Rifampicin: làm tăng bilirubin huyết thanh
- Isoniazid: phổ biến và gây tần suất phản ứng gan cao nhất
Yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng uống thuốc lao bị tăng men gan
1. Tuổi cao (trên 60 tuổi)
2. Suy dinh dưỡng
3. Nhạy cảm di truyền
4. Bệnh gan mãn tính như viêm gan virus, xơ gan, gan nhiễm mỡ
5. Sử dụng rượu
6. Mắc các thể lao nặng như lao màng não, lao kê (phải dùng liều thuốc cao)
7. Nhiễm HIV đồng thời
Triệu chứng khi uống thuốc lao bị tăng men gan
- Chán ăn, sợ mỡ
- Nước tiểu sẫm màu
- Đau tức vùng gan
- Vàng da, vàng mắt (do tăng bilirubin máu)
Cách xử lý khi uống thuốc lao bị tăng men gan
1. Theo dõi chặt chẽ chức năng gan trong quá trình điều trị
2. Nhập viện để điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp
- Nếu men gan tăng dưới 2 lần giới hạn bình thường: tiếp tục điều trị, theo dõi hàng tháng
- Nếu men gan tăng trên 2 lần giới hạn bình thường: ngừng điều trị lao và nhập viện
3. Điều chỉnh phác đồ điều trị cho phù hợp
- Bệnh nhân bị bệnh gan mãn tính: không dùng pyrazinamid, isoniazid, rifampicin; thay bằng streptomycin, ethambutol, fluoroquinolon
- Bệnh nhân bị viêm gan cấp tính: trì hoãn điều trị lao đến khi viêm gan ổn định hoặc điều chỉnh phác đồ điều trị
Tăng men gan là một tác dụng phụ không hiếm gặp khi điều trị bệnh lao bằng thuốc kháng sinh. Việc này cho thấy gan đang bị tổn thương và cần được theo dõi, điều trị kịp thời. Người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị của bác sĩ, đồng thời thường xuyên kiểm tra chức năng gan để phát hiện sớm tăng men gan. Khi phát hiện tăng men gan, bác sĩ sẽ điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp để đảm bảo an toàn cho gan của người bệnh trong quá trình điều trị bệnh lao.