Viêm gan C có lây qua đường ăn uống không? 3 đường lây truyền phổ biến
Viêm gan C là bệnh lý viêm gan nguy hiểm do virus Hepatitis C (HCV) gây ra. Điều thường gây thắc mắc cho nhiều người là viêm gan C có lây qua đường ăn uống hay không? Thực tế, căn bệnh này không lây truyền qua con đường ăn uống mà chủ yếu có 3 đường lây phổ biến khác cần đề phòng.
Viêm gan C lây truyền qua đường máu
Đây được coi là con đường lây nhiễm phổ biến nhất của viêm gan C. Virus Hepatitis C xâm nhập cơ thể thông qua đường máu, sau đó đi vào gan và phá hủy các tế bào gan. Người bị lây nhiễm HCV thường qua các trường hợp sau:
- Nhận máu hoặc các chế phẩm từ máu của người nhiễm HCV như huyết tương, tiểu cầu, yếu tố đông máu,…
- Dùng chung kim tiêm, bơm thuốc, đồ cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng,... với người nhiễm HCV. Những vật dụng này nếu không được khử trùng đúng cách sẽ có nguy cơ mang mầm bệnh.
- Sử dụng các dụng cụ y khoa, kim chích không được tiệt trùng an toàn và đã qua sử dụng ở người nhiễm HCV.
- Xăm hình, đâm lỗ tai bằng dụng cụ không được vệ sinh sạch sẽ, khử trùng đúng cách.
Virus HCV có thể lây lan thông qua các vết xước, vết thương hở trên da của người lành mạnh khi tiếp xúc với máu hoặc dịch cơ thể của người nhiễm bệnh.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hàng năm có khoảng 1,75 triệu người bị lây nhiễm HCV do sử dụng thiết bị y tế không an toàn. Vì vậy, rất cần chú trọng vấn đề vệ sinh, khử trùng dụng cụ y tế để phòng lây nhiễm đáng tiếc.
Viêm gan C lây truyền qua đường tình dục
Mặc dù tỷ lệ thấp hơn so với đường lây qua máu, nhưng viêm gan C vẫn có thể lây truyền qua đường tình dục, đặc biệt là giao hợp không an toàn. Cụ thể như sau:
- Người lành mạnh quan hệ tình dục không bảo vệ (không sử dụng bao cao su) với người nhiễm HCV. Nếu trong tinh dịch của người đàn ông bị nhiễm HCV có chứa máu và thông qua các vết xước ở niệu đạo trong quá trình giao hợp, virus có thể xâm nhập cơ thể người bạn tình.
- Thực hiện các hành vi tình dục có nguy cơ cao gây tổn thương, chảy máu như quan hệ đồng tính nam, quan hệ tình dục đường miệng, hoặc các hành vi tình dục khác có thể gây trầy xước niêm mạc.
- Quan hệ tình dục trong thời kỳ kinh nguyệt của phụ nữ.
Theo khuyến cáo của chuyên gia, để phòng nhiễm HCV qua đường tình dục cần thực hiện sinh hoạt tình dục an toàn, trung thành với một bạn tình, tránh các hành vi tình dục có nguy cơ cao gây tổn thương, chảy máu và sử dụng bao cao su đúng cách trong mọi lần giao hợp.
Viêm gan C lây truyền từ mẹ sang con
Tuy với tỷ lệ thấp, khoảng 5% trường hợp, nhưng viêm gan C vẫn có khả năng lây truyền từ mẹ sang con trong thời kỳ mang thai và sinh nở. Trẻ có nguy cơ bị nhiễm HCV trong các trường hợp sau:
- Mẹ đã nhiễm HCV trong thời gian mang thai, đặc biệt là giai đoạn cuối thai kỳ.
- Sinh non hoặc sinh đẻ khó khăn, gây tổn thương đến mẹ và thai nhi.
- Sử dụng kỹ thuật đẻ can thiệp như đẻ giác hút, đẻ mổ... làm tăng nguy cơ tiếp xúc với máu.
- Trẻ sinh ra qua đường âm đạo có khả năng bị lây nhiễm HCV cao hơn so với trẻ sinh mổ đẻ.
Để phòng lây truyền từ mẹ sang con, các bà mẹ mang thai cần đi khám định kỳ, tuân thủ chỉ định điều trị, chế độ ăn uống và chăm sóc thai kỳ đúng cách. Nếu có thể, nên sinh mổ để giảm nguy cơ lây truyền bệnh. Bên cạnh đó, tránh cho trẻ sơ sinh sử dụng các dụng cụ, vật dụng không được khử trùng an toàn cũng là cách phòng lây nhiễm hiệu quả.
Virus HCV sau khi xâm nhập vào máu sẽ tấn công vào gan, gây suy giảm hệ miễn dịch và phát triển nhanh chóng. Điều này khiến cơ thể không đủ thời gian sản sinh kháng thể để phòng ngừa viêm gan C. Quá trình này kéo dài sẽ dẫn đến tổn thương và mất chức năng của gan, tiến triển thành các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan.
Qua những thông tin trên, có thể thấy rằng viêm gan C hoàn toàn không lây qua đường ăn uống. Tuy nhiên, căn bệnh nguy hiểm này có 3 con đường lây truyền phổ biến khác là qua đường máu, đường tình dục và từ mẹ sang con mà mọi người cần đề phòng. Chỉ với sự cảnh giác và thực hiện các biện pháp phòng ngừa đúng cách, chúng ta mới có thể ngăn chặn được nguy cơ lây nhiễm viêm gan C, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.